Сӗнтӗрвӑрри хулин ҫемье вулавӗн вулавӑшӗнче вырӑнти сӑвӑҫсен литературӑпа пултарулӑх занятийӗ иртнӗ. Вӑл «Добрые и интересные встречи» (чӑв. Ырӑ та кӑсӑклӑ тӗлпулусем) пӗрлӗх ӗҫӗн шутӗнче пулнӑ, тӗлпулусене хулари сӑвӑҫсем, ҫыравҫӑсем, ӳнерҫӗсем тата ытти пултарулӑх ӗҫченӗсем хутшӑнаҫҫӗ.
Вырӑнти вырӑсла ҫыракан сӑвӑҫсем вара нумай пулмасть «Чтобы слова стихами стать могли» (чӑв. Сӑмахсене сӑвва ҫавӑрма пултармалӑх) ятлӑ занятире тӗл пулнӑ. Унта вӗсем юлашки вӑхӑтра тупнӑ сӑмах ҫаврисемпе тата планӗсемпе паллаштарнӑ, хӑйсен ҫӗнӗ сӑввисене вуласа панӑ. Уйрӑмах Т. Бабушкинӑн хайлавӗсем ыттисене килӗшнӗ.
Тӗлпулу вӗҫленнӗ майӑн Евгений Жоржевна Галкина вулавӑша хӑйӗн нумай пулмасть тухнӑ «Тебя нет ближе и родней, старинный городок у Волги...» (чӑв. Атӑл хӗрринчи авалхи хулам, мӗн пур-ша санран ҫывӑхраххи те тӑванраххи...) сӑвӑ пуххине парнеленӗ.
Юлашки ҫулсенче ялти вулавӑшсене хупни никамшӑн та вӑрттӑнлӑх мар. «Оптимизаци» теҫҫӗ те халӑхран пӗр сӑмах та ыйтмаҫҫӗ. Малашне вулавӑшсене пули-пулми хуптармӗҫ-мӗн. Малтан ҫынсен шухӑшне пӗлӗҫ.
Кунашкал саккуна нарӑс уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Патшалӑх Думи пӗрремӗш вулавра йышӑннӑ. Паллах, ку хыпар нумайӑшне савӑнтарать. Ара, ял ҫыннишӗн вулавӑш темрен те паха-ҫке: кӗнеке, хаҫат-журнал вулама, чунпа канма пулать.
«Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» фракцин пӗрремӗш ҫумӗ Николай Булаев палӑртнӑ тӑрӑх, ялта вулавӑш кӗнеке вуламалли вырӑн ҫеҫ мар, пӗрле пухӑнмалли пӳлӗм те. Ҫавӑн пекех вӑл Литература ҫулталӑкӗнче вулавӑшсене сыхласа хӑварас ӗҫе пурнӑҫлани пӗлтерӗшлӗ пулнине каланӑ.
Пуҫарӑва КПРФ та ырланӑ. Тамара Плетнева ялти вулавӑшсене халӑхран ыйтмасӑрах сыхласа хӑвармаллине палӑртнӑ. Унӑн шухӑшӗпе, тӗнче тетелӗ хальлӗхе никама та лайӑх ҫын туман.
2015 ҫулхи нарӑсӑн 10-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Комсомльскин пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан 2-мӗш вӑтам шкулӗнче «Чӑваш чӗлхипе литературине, тӑван ен культурине ҫӗнӗ вӗренӳ стандарчӗсемпе килӗшӳллӗн вӗрентесси» ятпа регионсен хушшинчи семинар иртрӗ. Ун ӗҫне Чӑваш Республикин Комсомольски, Елчӗк тата Тутар Республикин Апас районӗсен чӑваш чӗлхипе литератури тата тӑван ен культури вӗрентекенсем, Чӑваш Республикин вӗренӳ институчӗн доценчӗ Ю.М. Виноградов тата Чӑваш наци конгресӗн Президиумӗн пайташӗ, Чӑваш Республикин чӑваш чӗлхипе литератури учителӗсен ассоциацийӗн председателӗ Г.Л. Никифоров хутшӑнчӗҫ.
Литература тата К.В.Иванов ҫулталӑкне халалланӑ семинарта тӗп калаҫу тӑван чӗлхепе литературӑна ҫӗнӗ вӗренӳ стандарчӗпе килӗшӳллӗн вӗрентесси тавра пычӗ. Тухса калаҫакансем патшалӑх стандартне тивӗҫтерекен ӗҫ программисене хатӗрлессипе, вӗренӳ содержание программа картине вырнаҫтарса капаштарассипе, уроксенче ҫӗнӗ меслетсемпе усӑ курассипе, вӗренӳ ӗҫ-хӗлне тӗрлӗ енлӗ аталантарассипе тата Каҫал ен ҫыравҫисем тата вӗсен литературӑри ӑсталӑхӗпе паллаштарчӗҫ. Семинара хутшӑнакансем Чӑваш наци конгресӗн 2015 ҫулта палӑртнӑ ӗҫӗсемпе пулӑмӗсене сӳтсе яврӗҫ.
Нарӑс уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Пӑлапуҫ Пашьел ялӗ культура ҫуртне уява пухӑннӑ. Культура ҫурчӗн тата вулавӑш ӗҫченӗсем «Манӑн ял — манӑн савӑнӑҫ» концерт тата алӗҫӗсен куравне хатӗрленӗ.
Литература тата К.Иванов ҫулталӑкӗсене уҫнӑ май мероприяти пуҫламӑшӗнче сӑвӑсем вуланӑ.
Пӑлапуҫ Пашьел ҫыннисене ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Владимир Никитин, Патӑрьел район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Глухов, Патшалӑх Канашӗн Председателӗн ҫумӗ Олег Мешков саламланӑ.
Чӑван наци конгресӗн вице-президенчӗ Валерий Клементьев Светлана Никитинӑна тата Вера Козловӑна чӑваш йӑли-йӗркипе культурине сыхласа хӑварас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑшӑн хисеп грамотипе чысланӑ.
Патӑрьел районӗнчи депутатсен пухӑвӗн депутачӗ Алексей Емельянов чи нумай пурӑнакан ҫынна тата ялти чи кӗҫӗн ачана парнесем кӳнӗ. Пӑлапуҫ Пашьелӗнчи пултарулӑх ушкӑнӗ тата «Матрешки» ташӑ ансамблӗ пухӑннӑ халӑх умне юрӑ-ташӑпа тухнӑ.
Сцена ҫине Валерий Клементьев, чӑваш эстрада артисчӗсем те тухса юрланӑ.
Сӑнсем (34)
Нарӑсӑн 13-мӗшӗнче Вӑрмар районӗнчи Мӑнҫырма ялӗнчи культура ҫуртӗнче Литературӑпа К.Иванов ҫулталӑкӗсене халалласа тата Аслӑ Ҫӗнтерӳ пулнӑранпа 70 ҫул ҫитнӗ май мероприяти иртнӗ. Ҫавна май кӗнеке куравӗсем, стендсем йӗркеленӗ.
Пултарулӑх ушкӑнӗсене жюри хакланӑ. Мероприятие Мӑнҫырма ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ В.Н.Семенов уҫнӑ. Вӑл культура тытӑмӗнче 40 ытла ҫул ӗҫленӗ ӗҫ ветеранне Т.Денисовӑна тав ҫырӑвӗ панӑ. Пуҫлӑх пӗлтӗрхи пӗтӗмлетӗве «Мӑнҫырма ял тӑрӑхӗ» хӑтлавпа ҫирӗплетнӗ.
Унтах алӗҫӗсен куравне йӗркеленӗ. Концерт Мӑнҫырма шкулӗн вӗрентекенӗсен хорӗ юрланипе пуҫланнӑ. Унта «Ӗмӗт» фольклор ансамблӗ, «Туслӑх» драма кружокӗ, «Сцена навсегда» хореографи кружокӗ, хӗрарӑмсен «Илем» ансамблӗ, «Соловушка» ушкӑн хутшӑннӑ.
Мероприятире «Нарспи» поэмӑн сыпӑкне театрализацилесе кӑтартнӑ. Куракансем те, жюри те питӗ кӑмӑллӑ юлнӑ.
Сӑнсем (75)
Юр нумай ҫуни ача пахчисемшӗн питӗ лайӑх пулнӑ. Картишсенчен юр кӳлепесем курӑнма пуҫланӑ. Вӗсене ачасем, вӗсен ашшӗ-амӑшӗсем ӑсталанӑ. Пурте хула пуҫарнӑ конкурсра ҫӗнтерессишӗн тӑрӑшнӑ.
Павел Иванов хӑй те пӗчӗк чухне юртан кӗлеткесем ӑсталама юратнӑ. Ҫак ӗҫ ӑна халӗ те килӗшет. Анчах халӗ вӑл ӑна пӗчӗк хӗрӗпе Ульянӑпа пурнӑҫлать. Ашшӗ хӗрӗпе ирттернӗ вӑхӑт усса кайнине пӗлтерет.
Кашни ача пахчи вӑйӑ патшалӑхӗ пулса тӑнӑ тейӗн. Шупашкарти 172-мӗш ача пахчинче юр керменсем ӳссе ларнӑ, юмахри сӑнарсем тупӑннӑ. Ландшафт дизайнерӗсен вырӑнӗнче вӗрентекенсемпе ашшӗ-амӑшӗ пулнӑ.
Иртнӗ ҫул юр нумаях пулман, ҫавӑнпа кӳлепесене те ытлашши пысӑк тӑвайман. Кӑҫал вара темӗн те ӑсталама пулать.
Марина Павлова каланӑ тӑрӑх, юр кӳлепесем ачасене вырӑс культурине хисеплеме вӗрентеҫҫӗ кӑна мар, аслисен ӗҫне хаклама та хӑнӑхтараҫҫӗ.
178-мӗш ача пахчинче Литература ҫулталӑкӗ пулнӑ май картише вырӑс халӑх юмахӗсемпе килӗшӳллӗн илемлетнӗ.
Конкурсра ҫӗнтерессишӗн Шупашкарти 129 ача пахчи тупӑшӗ. Комисси вырӑна тухса тӗрӗслет, балсем лартса парать. Чи лайӑххисене нарӑсӑн 13-мӗшӗнче пӗлтерӗҫ.
Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, ЧР Наци вулавӑшӗнче нарӑс уйӑхӗнче Айхи кунӗсем иртеҫҫӗ.
Ҫак кунсенче Литература ҫулталӑкӗпе килӗшӳллӗн Айхие халалланӑ чылай мероприяти иртет. Нарӑсӑн 12-мӗшӗнчен пуҫласа «Кӗмӗл ӗмӗр» галерейӑра Владимир Пикин, Игорь Макаревичӑн, Владимир Коноваловӑн сӑнӳкерчӗксен куравӗ ӗҫлӗ. Унӑн анонсӗ пӗлтӗр юпа уйӑхӗнчех иртнӗ. Халӗ вара ҫынсем икӗ эрнере ӳнерҫӗсен архивӗнчи сӑнӳкерчӗкӗсемпе паллашма, Айхи ҫине пултарулӑх ҫыннисен куҫӗпе пӑхма пултараҫҫӗ.
Ҫав кунах «Айхин пултарулӑх еткерӗ» кӗнекесен куравӗ уҫӑлӗ. Вӑл Айхи поэзийӗпе кӑна мар, Айхи-библиографпа та, редакторпа та, куҫаруҫӑпа та паллаштарӗ.
Куравсем ӗҫленӗ вӑхӑтра студентсемпе, шкул ачисемпе тӗлпулусем ирттерӗҫ, Айхи залӗнче экскурси пулӗ, «Айгиана» пухмачпа паллаштарӗҫ.
Сӑнӳкерчӗксен куравӗ нарӑсӑн 21-мӗшӗччен ӗҫлӗ. Ӑна хупнӑ кун Айхин тӑванӗсем, ҫывӑх ҫыннисем пухӑнӗҫ. Айхин тӑлӑх арӑмӗ Галина Куборская-Айхи те килме палӑртнӑ.
Кӗнеке куравӗ вара нарӑсӑн 28-мӗшӗччен ӗҫлӗ.
Раҫҫейре Литература ҫулталӑкӗ пуҫланнӑранпа вӑхӑт нумай та иртмерӗ – республикӑри хула-районсенче мероприятисем пӗрин хыҫҫӑн тепри иртеҫҫӗ. Пӗрисем вулавӑшсенче ыркӑмӑллӑх акцийӗсем ирттереҫҫӗ, теприсем конкурссем йӗркелеҫҫӗ.
Хальхинче сӑмах — Патӑрьел районӗ пирки. Унта ҫӗнӗ талантсене тупас, ачасене кӗнекесемпе туслаштарас тӗллевпе 1-11-мӗш классен хушшинче «Ҫамрӑк поэтсем» сӑвӑсен конкурсне ирттереҫҫӗ.
Конкурса Патӑрьел районӗнчи «Ҫӑкӑр» историпе этнографи музейӗ нарӑсӑн 5-мӗшӗнчен пуҫласа пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗччен ирттерет. Ӑна, паллӑ ӗнтӗ, Раҫҫейри Литература ҫулталӑкне халалланӑ.
Конкурса хутшӑнакансен 8 йӗркерен кая мар тӑракан сӑвӑ ҫырмалла. Ӑна А-4 хут ҫинче пичетлемелле. Унта авторӑн ятне, хушаматне, ашшӗ ятне, хӑш шкулта тата миҫемӗш класра вӗреннине аялти сылтӑм кӗтесре палӑртмалла.
Чи лайӑх сӑвӑсене «Авангард» район хаҫатӗнче пичетлӗҫ. Пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче конкурсҫӑсен 14 сехет ҫурӑра Патӑрьелти Ленин урамӗнчи 21-мӗш ҫурта пырса хӑйсен сӑввисене вуламалла. Тӗплӗнрех 8 (83532) 6-20-64 номерпе шӑнкӑравласа ыйтса пӗлме пулать.
Элӗк районӗнчи тӗп вулавӑш Литература ҫулталӑкӗпе килӗшӳллӗн нарӑсӑн 7-мӗшӗнче «Чӑваш кӗнеки — вулавӑшсене» ыркӑмӑллӑх акцийӗ ирттересси пирки пӗлтернӗ. Ҫапла майпа вулавӑш фондне ҫӗнӗ кӗнекесемпе пуянлатасшӑн. Йӗркелӳҫӗсем кун пек майпа халӑха кӗнеке вуламашкӑн та явӑҫтарасшӑн.
Чылай вулавӑшра ҫӗнӗ кӗнекесем сахал. Ку — ҫивӗч ыйтусенчен пӗри. Вулакансем парнеленӗ кӗнекесем вара фонда пуянлатма пулӑшаҫҫӗ. Паллӑ ӗнтӗ: нумайӑшӗн килте вуласа тухнӑ кӗнекесем ҫӳлӗк ҫинче тусан пухса выртаҫҫӗ. Элӗк районӗн тӗп вулавӑшӗ вӗсене ахаль вырттарма сӗнмест. Вулавӑшра ӑна алла тытакансем тупӑнаҫҫех.
Акцие кирек кам та хутшӑнма пултарать. Вулавӑшшӑн энциклопедисем, иллюстрациллӗ кӑларӑмсем, литература, Чӑваш Ен пирки тухнӑ кӑларӑмсем, литература, ӳнер, культура пирки тухнӑ кӗнекесем, аудиокӗнекесем капашсӑр пысӑк парне пулӗҫ.
Акци пуҫланнӑ пуҫланман вулавӑша ҫынсем кӗнекесем йӑтса килме тытӑннӑ. Геннадий Михайлов полковник «Дарья. Биографи» журнала ҫырӑнмашкӑн абонемент, «Москва. Вехи истории», «Город, дружбой возведенный. Новочебоксарск», Н.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче Литература ҫулталӑкне уҫнӑ ятпа район центрӗнче вырнаҫнӑ Культура керменӗнче савӑнӑҫлӑ уяв иртрӗ.
Уява килнисем ӑна тӗплӗ хатӗрленине курчӗҫ. Ак, сӑмахран, хӑнасене те фойере «Нарспи» поэмӑри сӑнарсем кӗтсе илчӗҫ. Кунтах район центрӗнчи вулавӑш ӗҫченӗсем йӗркеленӗ тӗрлӗ куравсем: «Вӑрҫӑ ҫинчен ҫырнӑ кӗнекене вула», «2015 ҫулхи юбиляр писательсем», «2015 ҫулти юбиляр кӗнекесем», «Чӑваш ҫыравҫисем- юбилярсем», «Вырӑнти талантсем» тата ыттисем те. Кунтах Константин Ивановӑн вилӗмсӗр хайлавӗсем. Иккӗмӗш хута хӑпармалли картлашкасен айккинчи стенасем ҫине паллӑ ҫыравҫӑсемпе сӑвӑҫсен илемлӗ сӑнӗсене вырнаҫтарнӑ. Вырӑнти поэтсемпе ҫыравҫӑсем вара — Зоя Сывлӑмпи, Светлана Яруткина, Галина Зотова, Лев Медведев, Александр Трофимов, Оксана Коракова — хӑйсен кӗнекисен куравӗсене йӗркеленӗ. Вӗсен кӗнекисемпе хӑнасем интересленех паллашрӗҫ.
Литература ҫулталӑкне уҫма чӑваш халӑх ҫыравҫи, Чӑваш Республикин ҫыравҫисен пӗрлӗхӗн ертӳҫи Юхма Мишши килсе ҫитнӗ, вӑл пухӑннисене хӑйӗн сумлӑ хайлавӗсен пуххипе паллаштарчӗ.
+0.3 °C